Istorija

Prof. dr Dušan Ičević

Ništavni ugovor

Jul 07, 2022 3 Komentara

(15 riječi)

Najavljeno potpisivanje tzv. Temeljnoga ugovora sa SPC biva uzburkalo je javnost sa pokudama i podrškom.. Dugo se nije znalo što sadrži. Svakako je oprečan interesu sekularne  crnogorske Crne Gore. Premijer Abazović potvrđuje da će svakako biti prihvaćen, usklađen sa Ustavom i zakonima Crne Gore. U TU ne vidi ništa sporno!?

Sa kakvom Crkvom „Pozivajući se na međunarodno pravo” država Crna Gora kani da potpiše ugovor?

Temeljni ugovor se temelji na krivotvorinama kojima obiluje Srpska crkva u posrbljivanju i posvajanju svega crnogorskoga u razvoju Duklje/Zete/Crne Gore.

Prethodno: Polazeći od činjenice Hrišćanska Crkva na prostoru današnje Crne Gore postoji od apostolskih vremena sa kontinuitetom kroz istorijsko pravoslavno i crkveno ustrojstvo od osnivanja Zetske eparhije. Opažam: Srpska crkva, znači, seže do apostolskih vremena?! 

Mjesto činjenica nudi krivotvorine zasnovane na tvrdnjama Mitropolita Mitropolije crnogorsko-primorske SPC da Srpska crkva ima kontiniuitet: da je Hristova crkva koja postoji na prostorima današnje Crne Gore još od 4. vijeka u živome, naravno srpskome, crkvenome kontinuitetu, po kojemu vikarni episkop Metodije (Durmitorac) nosi titulu dioklijskoga episkopa. Poliglota i dr nauka pobrkao je: u velikoj Seobi naroda Južni Sloveni naseljavaju Balkansko poluostrvo u VI, preci Crnogoraca, i u VII vijeku, preci Srba. Nikako nije mogla nepostojeća Srpska crkva da bude u kontinuitetu sa hrišćanstvom IV vijeka. 

da je Zetska episkopija na Miholjskoj prevlaci današnja pravoslavna Mitropolija crnogorsko-primorska i episkopije koje je osnovao prvi arhiepiskop srpski Sveti Sava (1219. godine) prije 800 godina, poslije osnivanja samostalne (autokefalne) Žičke arhiepiskopije, i danas živuće.

da je „Mitropolija (=crkva) zetska (je) od ukidanja Pećke patrijaršije (1766. godine), kao čuvarka njene autokefalnosti (zajedno sa Karlovačkom mitropolijom) postojala samostalno“.                Činjenica: Propašću srednjevjekovne srpske države nestaje i Svetosavska crkva u Zeti/Crnoj Gori.

da je „Zajedno sa ostalim pomjesnim crkvama, djelovima nekadašnje Pećke patrijaršije, ona (je) bila prva među njima koja je obnovila jedinstvenu Pećku patrijaršiju (1918-1922. godine). Primjećujem: Nemoguće je da nepostojeća srpska Mitropolija obavlja obnovu.

da je ona blagodareći crnogorskim mitropolitima i gospodarima Petrovićima stvorila nezavisnu Crnu Goru. Ona je (za vrijeme knjaza Nikole) nazivana i autokefalna, iako nije ni od koga tražila ni dobila autokefalnost, što je tačno ali za Crnogorsku crkvu. (Amfilohije: Crkva je Božija, a ne crkva bilo koje države ili nacije, Pobjeda, 12. 08. 2019)

U mojim knjigama o crnogorskoj naciji i sada pripremljenoj za štampu Crnogorska državotvornost; u/na izvoru dokazujem činjenicama da je nezavisnu Crnu Goru stvorio crnogorski narod/nacija.

Premijer Dritan Abazović traži da se manemo prošlosti a usredsredimo na budućnost. Kao Premijer može govoriti po nahođenju, ali je kao doktor političkih nauka obavezan da poštuje i naučne činjenice i dokaze. I za najavljeni Ugovor potrebno je da ima dovoljna znanja da bi mogao valjano da ocjenjuje i odlučuje. Hiljadugodišnja prošlost Crne Gore nije samo prolazna nego svevremena, sa velikim vrijednostima koje je stvarala i obistinila u trajno nasljeđe. Istorija svjedoči: Najstarija crnogorska država, Duklja prva je nezavisna država jugoslovenskih naroda. Međunarodno priznata država 1077. godine, 140. godina prije Srbije, kada se papa Grgur VII 9. I 1078. godine obraća Mihailu Vojislavljeviću kao Michaeli Sclavorum regi.

Tako je i sa Crkvom koja je bivstovala u Duklji, prije raskola, i poslije 1054. Katolička biva i poslije raskola na rimo-katoličku i grčko-katoličku (ortodoksnu, pravoslavnu) crkvu. „Kulturno i religijski bila je u sferi Rima i onda kada je bila pod vizantijskom okupacijom“. Do okupacije Duklje/Zete od Nemanjića i njihovih nasljednika, kada je zavedena episkopska pravoslavna crkva Save Nemanjića, do pada Srbije pod Osmanlijsko carstvo, i pripadnost Pećke Patrijaršije sistemu osmanlijske vlasti do konačnoga ukidanja.                                                                    

U vrijeme vladavine Balšića bila je uveliko katolička crkva.  Novi veliki događaj nastaje osnivanjem samostalne Crnogorske crkve Odlukom Ivana Crnojevića 1485. godine. U Osnivačkoj povelji Cetinjskoga manastira od 4. januara 1485. godine gospodara Ivana Crnojevića, istovremeno osnivača samostalne Crnogorske/Zetske) mitropolije, odnosno autokefalne Crnogorske crkve, obznanjeno je: „I ogradih hram u mjestu koje se zove Cetinje u slavu u hvalu te Gospođe i Majke Božje, u ime Njezina Roždestva. I napravih pri njemu manastir za upokojenje monaha i nazvah ga Mitropolijom zetskom, ako bude ugodno milostivoj Gospođi. I postavih tu mitropolita zetskoga kir Visariona, koji je bio u to vrijeme, da vlada svim a poslijed njega [njegovi] nasljednici. I priložih tome svetome hramu koliko mi bi moguće...“. (Sazdanje Cetinja, izvori i legende, priredio dr Radoslav Rotković, Leksikografski zavod Crne Gore, Titograd 1984, str. 61-63)

Otada, pa sve do nelegalne i nelegitimne Podgoričke skupštine, koja je svojom Odlukom suprotnoj Ustavu Crne Gore i međunarodnome pravu, ukinula nezavisnu državu Crnu Goru, i sljedstveno autokefalnu Crnogorsku crkvu, koja je pripojena novoosnovanoj Srpskoj crkvi.  Crnogorska crkva je bila autokefalna po Ustavu Crne Gore, priznata od Vaseljenske patrijaršije. Ukinuta odlukom Podgoričke skupštine. Valja znati, i ponavljati, da su krivotvorine sve tvrdnje da Srpska pravoslavna crkva stoluje 800 godina, da je ona stvorila Crnu Goru i da ima pravo na sve crnogorsko, koje proglašava za – srpsko!?

Zna se da je i Srpska pravoslavna crkva, koja je proslavila 800-godišnjicu postojanja, nekanonski postala samostalna episkopija, vještinama Rastka/Save Nemanjića, uz obilatu novčanu naknadu, bez pisanoga tomosa. Tomos nije mogao dobiti bez saglasnosti Ohridske patrijaršije pod čijom jurisdikcijom je potpadao. Ohridski parijarh Hromatijan žestoko se tome usprotivio. (Radoslav Rotković, Velika zavjera protiv Crne Gore, Nevladina organizacija Crnogorska izdanja - Montenegro editions, Podgorica 2001isto, str. 610)

SPC, svejedno kako se zvala, od početka je okupatorska crkva. Osnivala je eparhije u Zeti nakon pokoravanja „ognjem i mačem“, koje je izvršio imperijalni osvajač Stefan Nemanja: „U Dioklitiji/Duklji poruši sve gradove: Danj, Sardoniki, Rosaf zvani Skadar, Svač, Ulcinj, grad slavni Bar, osim Kotora, u koji prenese svoj dvor“. (Život Stefana Nemanje od kralja Stefana Prvovenčanog, Stare srpske biografije, Srpska književna zadruga, Beograd 1924, str. 41-42)

Koja je neobuzdana sila gonila Nemanju da ruši sve pred sobom? Zar nije bilo umjesnije da se sačuvaju gradovi nego da se pretvaraju u „prah i pepeo“? Ili se tako potirao svaki trag pređašnjoj državi, dinastiji, etnosu, kulturi...!

U upotrebi, od AB revolucije, prema trenutnoj potrebi, nazivi su: Cetinjska Mitropolija, Srpska pravoslavna crkva, Srpska Cetinjska Mitropolija, Mitropolija crnogorsko-primorska. U suštini, po uređenju i po djelovanju eparhija je Srpske pravoslavne crkve u okviru Beogradske patrijaršije.

U matičnoj državi, kontinuitet stiče tek 1836. godine. Po statusu crkve u Srbiji, koja je 1836. godine bila samo autonomija u Otomanskoj državi, Beogradska mitropolija mijenja ime u Pravoslavna crkva Kraljevine Srbije. Bitan je član 11 Zakona o verskim zajednicama Republike Srbije (iz 2006. godine): „Srpskoj Pravoslavnoj Crkvi priznaje se kontinuitet sa pravnim subjektivitetom stečenim na osnovu Načertanija o duhovnoj vlasti (Odluka Narodne Skupštine Knjaževstva Srbskog od 21. maja 1836. godine) i Zakona o Srpskoj Pravoslavnoj Crkvi („Službene novine Kraljevine Jugoslavije“, broj 269/1929)“. U Zakonu piše da je  1929. godine SPC dobila svoje današnje ime.

Predloženim Ugovorom ruši se suverenost i teritorijalna cjelokupnost Crne Gore.

Suprotni su članovi 2 i 8 koji ozakonjuju kontinuitet SPC i koji crnogorske crkve i manastire u svojini nezavisne države Crne Gore i korišćenju autokefalne Crnogorske crkve upisuju u vasništvo SPC u Crnoj Gori.

Sporim član 2 po kojemu: “Država priznaje kоntinuitet pravnоg subjektiviteta i u skladu sa svоjim Ustavоm jemči Crkvi i njenim crkvenо-pravnim licima (eparhijama, crkvenim оpštinama, manastirima, zadužbinama, samоstalnim ustanоvama i fоndоvima i, prema crkvenоj namjeni, pоjedinim hramоvima) vršenje javnоpravnih оvlašćenja u Crnоj Gоri u skladu sa pravоslavnim kanоnskim pravоm i Ustavоm SPC”. U skladu sa osporenim svakim kontinuitetom, pogotovu je netačan pravni, koji na načelu da je  Srpska crkva zaslužna i u vrijeme vladika Petrovića, predaje cjeloupnu državnu svojinu Crne Gore i autokefalne Crnogorske crkve do 1918. godine u posjed Srpske Crkve i države Srbije.

Suština jeste: Čiju imovinu predaju u vlasništvo i upravljanje tuđoj crkvi, svejedno koliko vjernika ima? Podsjetiću:

Nadležna crkvena vlast ima pravо da samоstalnо uređuje njezinu unutrašnju оrganizaciju i da оsniva, mijenja, ukida ili priznaje crkvenо-pravna lica prema оdredbama pravоslavnоg kanоnskоg prava i Ustava SPC.

U članu 7 “Država jemči Crkvi slоbоdu bоgоsluženja, vjerskih оbreda i оstalih vjerskih i humanitarnih djelatnоsti”. Međutim, nastavlja da potvrđuje crkvenu svojinu i objektima koji su kulturno.duhovno blago Crne Gore, istovremeno “i na javnim mjestima, оtvоrenim prоstоrima i mjestima vezanim za značajne istоrijske dоgađaje ili ličnоsti”.

Vrhunac: “Država jemči Crkvi nepоvredivоst prava svоjine i državine nad manastirima, hramоvima, zgradama i drugim nepоkretnоstima i prоstоrima u njenоm vlasništvu, u skladu sa pravnim pоretkоm Države.

Država se оbavezuje da, u skladu sa sоpstvenim pravnim pоretkоm, izvrši uknjižbu svih neupisanih nepоkretnоsti u vlasništvо Mitrоpоlije crnоgоrskо-primоrske, Еparhije budimljanskо-nikšićke, Еparhije mileševske, Еparhije zahumskо-hercegоvačke i njihоvih crkvenо-pravnih lica kоjima pripadaju”. Država ne brine kako je Crkva stekla nepоvredivоst prava svоjine i državine nad manastirima, hramоvima, zgradama…”

Niko nema pravo da crnogorsku imovinu, crnogorsko kulturno-duhovno nasljeđe, crnogorske manastire i crkve preda u posjed druge države, preko crkve kojoj je Srbija matična država, a središte Srpska patrijaršija sa sjedištem u Beogradu. (Podsjećam: Ukupna površina nepokretnosti upisana na Mitropoliju crnogorsko-primorsku, odnosno SPC, iznosi više od 11 miliona kvadratnih metara. U tome više od 60 hiljada kvadrata čine 523 objekta, dok su ostalo pašnjaci, šume, zemljišta…Svu navedenu imovinu (izuzev novih objekata) uzurpirala je i okupirala Srpska pravoslavna crkva od 1918. godine nezakonitim i nekanonskim putem. Učinjena su tri akta nasilja prema Crnogorskoj crkvi: nasilno ukidanje Crnogorske države 1918. godine, ukaz Aleksandra Karađorđevića o ujedinjenju crkvenih oblasti 1920. godine i Ustav SPC od 1931. godine. (Jovan Stamatović i Dragan Cvijović, Naša tema: Kako SPC uzurpira državnu imovinu Crne Gore, Okupacija koja traje…, Pobjeda, 23. januar 2011)

Valjalo je odmah, naveo sam u tekstu SPC u Crnoj Gori država u državi, pomno i podrobno raspraviti ko je/kako/zašto zakonom iz 1997. godine omogućio da se imovina Crnogorske crkve upiše u vlasništvo Srpske pravoslavne crkve. U izmaku tzv. AB revolucije vjerovatno se ugrabilo da se izvede takav čin. Ništa nije preduzeto. I sada je pitanje: Ko je tada, ima li ga u  tadašnjoj vlasti, bio vinovnik i izvršilac nepravde?

Masovne litije sa poklikom: Ne damo svetinje samo su potvrdile amfilohijevsko posrbljivanje crnogorskoga kultrurno.duhovnoga nasljeđa. Uzvratno nije bilo nikakvih protesta sa uzvikom da se vrate crnogorske Otete svetinje. Gradili su ih preci Crnogoraca čiji potomci danas nemaju pravo na svoje crkve i manastire. Vuk St. Karadžić svojevremeno svjedoči: “U Crnoj gori ima dosta crkava; svako pleme ih ima po nekoliko, a svako selo bar po jednu. I manastira ima u svakoj nahiji, ali nema u svakoj kaluđera, već su ili vladičini ili nahijski”. (Vuk Stefanović Karadžić, Etnografski spisi, O Crnoj Gori, Prosveta-Nolit, Beograd 1987. godine, str. 325)

Nije prihvatljivo da u sekularnoj Crnoj Gori Srpska crkva dobija status države pregovarača o uređivanju međusobnih odnosa.

Neprikladno je poređenje sa  Katoličkom crkvom i Islamskom zajednicom, pošto ne posjeduju crnogorska kulturno-duhovna dobra kojima samostalno raspolažu, i nemaju matične države kojima  su pripadne.             

Protivustavan je svaki ugovor države Crne Gore koji daje teritoriju i kulturno-duhovna dobra Crne  Gore u posjed Crkve druge države. Pravoslavne crkve su pomjesne/nacionalne i djelatne u državi čije ime nose. Mogu imati svoje ispostave i u drugim državama, ali ne sa pravima matične crkve. One se bave samo vjerskim poslovima. Neprihvatljivo je da Srpska crkva u Crnoj Gori bude, kako se ponašala u vrijeme mitropolita Amfilohija,  država u državi, držav protiv države, država iznad države, država izvan države, što sam ustvrdio i dokazao u posebnome tekstu. (Dušan Ičević, SPC u Crnoj Gori: država u državi, Pobjeda,  16, 17 i 18. jun 2020)          Zakon koji je donijela tzv. apostolska Vlada O slobodi vjeroispovijesti, poništavajući Zakon koji je usvojila prethodna Skupština, nije valjani dokaz za proizvoljno tumačenje i nasilno otimanje, prisvajanje i prenošenje crnogorske imovine u posjed druge države. Nema nikavo utemeljenje u Ustavu Crne Gore. Sve crnogorske crkve i manastiri moraju biti otvoreni za sve vjernike. U svojini su države Crne Gore koju daje vjerskim zajednicama na korišćenje. Makar izgledalo da formalno potpisivanje Temeljnoga ugovora ima zakonsko opravdanje, praktično je nasilno oduzimanje crnogorske imovine i kulturnih dobara.                                   

 Niko nema pravo, svjedno koliku i kakvu vlast imao, i kako opravdavao, da potpiše Temeljni ugovor sa Crkvom koja  ne priznaje nezavisnu Crnu Goru, poriče crnogorsku naciju, crnogorsku kulturu, autokefalnu Crnogorsku crkvu, teži ujedinjenje svih Srba u Srpski svet, pa Veliku Srbiju.