U želji i nadi da izgub namiri zbog Kosova, velikosrpski “krojači granica” najavljuju ponovno ujedinjenje Srbije, Crne Gore i Republike Srpske.

Najpreča je izgleda “Srpska” Boka.

Srpska pravoslavna crkva pokušava da bar Boku Kotorsku prisvoji kao Srpsku oblast.

Naša mila Boka, nevjesta Jadrana ponovo se – posrbljuje.

Ponovo su u modi “graničari”: Hoće da prekrajaju granice.

Nakon izgubljenih ratova 1992-1995. i 1999. godine vjerovalo se da su prestali prohtjevi za teritorijalnim granicama, te da će biti presudne borbe za kulturno-duhovni prostor. Ratoborni duhovi, međutim, ne prestaju, ne posustaju.

Svojevremeno je propao plan Dejvida Ovensa za izlaz na more Srba, odnosno srpskih država kroz Sutorinu kod Herceg Novoga.

U knjizi Savezna država i savez država (Odnosi Srbije i Crne Gore) zapisao sam:

“Vrhunac kartografske igre svakao je teritorijalna zamjena po zamisli lorda Dejvida Ovena, bivšeg britanskog ministra inostranih poslova ii mirovnog izaslanika  EU u Jugoslaviji. Ovenova nova domišljatost jeste da Crna Gora ako insistira  na nezavisnosti, a u sklopu šireg balkanskog rešenja, prepusti mali dio  crnogorske teritorije Srbiji, koja bi tako dobila izlaz na more u Bokokotorskom zalivu, gdje je lokalna vlast već pod dominacijom Srba. Pristup moru Srbija bi dobila transferom dijela teritorije Republike Srpske, države bosanskih Srba.[1] Lord Oven hoće da mijenja granice, da uzima Crnoj Gori dio Boke, koji je navodno već osvojen od Srba… Zadire se u teritorijalni integritet BiH, u kome je Republika Srpska jedan entitet, Srbiji se daje prolaz  preko druge, nezavisne države, do mora koji nikad nije imala (sada dodajem: sem u vrijeme vladavine Nemanjića) Srbija ništa ne daje zauzvrat, sem ako neće milostivo da pusti Crnu Goru  da se ‘odvoji’. Promjena i djelića teritorije u jednoj državi navodi na ‘sveopšte raspremanje’ granica na Balkanu, koje vodi u haos i nove ratove. Znalci kazuju da je Ovena najmio Slobodan Milošević, da ga sada plaća Vojislav Koštunica radi proturanja srpskih interesa”.[2]

Sada bi Bokokotorski zaliv, pripajanjem srpskim zemljama, bila blagodatna ruska ratna luka, ispunjenje vjekovne težnje Rusije za izlazak na topla mora. Naravno, fizička i svaka smetnja je protivljenje Crne Gore i članstvo u NATO.

Noviji su, pojedinačni, zahtjevi da Srbi u Crnoj Gori dobiju Samoupravu (Milovan Drecun)[3] i da se Srpska Boka Kotorska pripoji srpskim zemljama (Nikola Malović, Nedeljnik). Malović je pvodom svoje knjige Boka Kotorska I Srbija, 2018, da “nije logično. Srbija je preko Crne Gore i Boke Kotorske po 100 puta zaslužila izlaz na more zbog čega je i stimulisan izlazak Montenegra iz državne zajednice. Zato se i dogodio pokradeni Referendum od 21. maja 2006, da se Srbiji onemogući istorijski izlaz na more, te da Srbija postane jedna od rijetkih tzv. landlocked zemalja – zemlja zarobljena kopnom”.[4]

Ima i zahtjeva da se otvore, ukinu granice između srpskih zemalja. Tako bi, bar za sada, bilo riješeno “granično pitanje”.

          Prigodno, i prema potrebi, mitropolit Amfilohije spori da je ikada Boka Kotorska pripadala Crnoj Gori do 1918. godine. „Boka nikada nije pripadala Crnoj Gori pre ujedinjenja sa Srbijom...“[5]

Crne Gore tada nije bilo. Ukinuta je Odlukom Podgoričke skupštine, i pretvorena u jednu od 33 oblasti ili u jednu, Zetsku, od devet banovina. Bitno je bilo da se utre trag svakoj Crnoj Gori.

Pop/nadpop Crnu Goru vidi samo kao popovsku tvorevinu. Po imenu Crna Gora kao da je nastala iz sebe, na pustopoljini ili lebdi u vazduhu.

Najnoviji je navod u Proglasu Sanstefanskoga sabora na Savini da je „Boka Kotorska od 1870. do 1931. godine imala zasebnu Bokokotorsku i Dubrovačku eparhiju… te da se ujedinila u Srpsku patrijaršiju  direktno i nastavila svoj život do spajanja sa Mitropolijom crnogorskom 1932. godine“. I još tvrđe: „Boka Kotorska i njena srpska eparhija nemaju veze sa Crnom Gorom“.[6]

Proishodi: Boka Kotorska je Srpska, Crna Gora nema nikakvo pravo na nju. Znači, posebna je i oblast.

Što kazuju istorijske činjenice?

Čija je Boka temeljno i znalački sažeo je akademik Slavko Mijušković, na osnovu istorijskih činjenica.

Boka Kotorska se još u vrijeme dukljansko-zetske države nalazila u njenome sklopu. I u vrijeme vladavine Nemanjića između 1181. i 1186. godine Boka je ušla u sklop Duklje kojom je vladao najstariji Nemanjin sin Vukan, koji je nosio titulu kralj Duklje. Po raspadu Nemanjićke države, i kratkotrajnome vladanju Bokom ugarskoga kralja i Tvrtka I, Boka je potpala pod mletačku vlast sve do 1697. godine.

Za vrijeme dugotrajne mletačke vladavine Boka održava tijesne veze sa Crnom Gorom.[7] Značajan činilac tijesnih veza “... jeste i svjesnost Bokelja o svom crnogorskom porjeklu”, ranije prisutna i kod Bokelja katoličke vjere. Uzajamnom trgovinom održavani su svakodnevni kontakti Bokelja i Crnogoraca, pretežno u Kotoru. Neprekidno uzajamno pomaganje ostvarivalo se u borbama protiv zajedničkoga neprijatelja. Navodi: U septembru 1645. godine, prve godine kandijskoga rata, kada je skadarski paša sa tri hiljade vojnika upao u Crnu Goru da nasilno naplati harač, Crnogorci su, potpomognuti Bokeljima, u žestokoj borbi izvojevali pobjedu. Bokelji, uglavnom Grbljani, Mainjani i Pobori, ulogorili su se avgusta 1649. godine na Cetinju da bi pomogli u borbenim akcijama Crnogoraca protiv Turaka. Spominje i poznatu bitku na Vrtijeljci 1685. godine, u kojoj su učestvovali Bokelji pod komandom Baja Pivljanina, kao dobrovoljci a ne najamnici. Posebno ističe zasluge Zana Grbičića u zajedničkoj borbi protiv Turaka, u vrijeme Morejskoga rata u oslobađanju Herceg-Novoga. Vladika Visarion u pismu generalnome providuru za Dalmaciju i Albaniju moli “da nam ustupite kavalira Zana Grbičića... da nam zapovijeda, a da ga mi slušamo”. Mletački senat se složio pa je Grbičić sa posadom od sto ljudi došao na Cetinje u svojstvu guvernera Crne Gore pruzeo dužnost početkom novembra 1688. godine, koju je obavljao do 27. septembra 1692. godine. O učešću Bokelja u borbama protiv Turaka od 1711. godine kada je Rusija zaratila protiv Turske, posebno je značajan zapis: “Godine 1712. otišlo je u pomoć Crnogorcima 300 Grbljana sa dva barjaktara: Batrićem Bojkovićem i Radem Ljepavićem. Na Carevom lazu poginulo je od njih ravno 70 sa oba bajraktara”. Dokument koji opovrgava sve one koji poriču da je bilo bitke na Carevome L/lazu.

Nestankom Mletačke Republike i aristokratske vlasti “sinjorije”, vladika Petar I smatra da je većina primorskoga stanovništva voljna da se ujedini sa Crnom Gorom, usmjerava svoju spoljnu politiku  ka oslobođenju primorskoga prostora “koji je bio povezan sa Crnom Gorom istorijskim, kulturnim, političkim, vjerskim i ekonomskim sponama”. Srpski istoričar dr Vladan Đorđević procjenjuje da je tadašnje bokeško stanovništvo bilo izdijeljeno na tri struje: koje priželjkuje vlast Austrije, koja je na strani novih ideja, i koja je htjela vlast crnogorskoga vladike. Vladika je savjetovao Bokeljima da budu oprezni i da “drže sud i poredak”. Istoričar naglašava da u opštem metežu Crnogorci  sa Petrom I ulaze u Budvu 14. XII 1797. kao oslobodioci - zaštitnici.[8]

Privremena crnogorska vlast u Budvi, Grblju, Majinama, Poborima, Brajićima i Paštrovićima znatno je doprinijela održavanju reda. “Vladika nas je uvjerio da će nam biti čuvan, pa je i bio čuvan život i imetak, radi čega ga Budva naimenuje svojim spasiteljem, štiteljem i jedinim sudijom”, zapisano je u jednome onovremenome hroničarskome zapisu.

Posebno su značajni događaji u vijeme kada je Požunskim separatnim mirom između  Francuske i Austrije, 26. XII 1805. godine, Francuskoj pripala i Boka. Da bi osujetio zauzeće Boke, ruski car Aleksandar I poslao je početkom 1806. godine u Crnu Goru svoga izaslanika Stefana Sankovskoga da organizuje Crnogorce i Bokelje za naoružani otpor Francuzima. Na poziv predstavnika bokeljskih opština da su spremni da brane Boku od Francuza, Petar I je 15. februara 1805. godine sazvao Skupštinu svih plemena na Cetinju, gdje je odlučeno da se povede zajednička borba Crnogoraca i Bokelja protiv Francuza. Petar I je na poziv Bokelja održao narodnu skupštinu u Risnu, obećao zaštitu Bokeljima i objavio da dolazi u Boku ruska flota pod komandom Dimitrija Senjavina. Uskoro zatim Petar I sa velikim brojem Crnogoraca, Bokelja i ruskim četama kreće prema Dubrovniku, zauzima Cavtat i prisiljava Francuze da se povuku u Dubrovnik. Vođene su mnoge borbe, sa brojnim gubicima, dok maršal Marmon nije dobio naređenje da obustavi operacije prema Boki. Po odredbama Tilzitskoga mira, 25. VI 1806. Francuska okupira Crnu Goru.

Bokelji i Crnogorci nastaviće solidarno i u mnogim borbenim okršajima u drugoj polovini 19. vijeka, posebno u bitki na Grahovcu 1858, u Bokeljskome ustanku 1869, i u Krivošijskome ustanku 1882. godine.

Naravno, Bokelji su pomagali Crnogorcima u balkanskim ratovima, u Prvome svjetskome ratu, učestvovali značajno u NOB.

Zaključuje Mijušković da ono što je iznio u svome saopštenju ubjedljivo dokazuje “da Crna Gora i Boka ne čine samo jednu geografsku, prirodnu cjelinu, već sretnu i nedjeljivu državnu teritoriju, ostvarenu tek našim slavnim narodnooslobodilačkim  ratom”.[9]

Naglašavam: autor nigdje ne pominje Srbe, ni srpsku Boku, sem u vrijeme vladavine Nemanjića. Svaka uobrazilja posrbljavanja, ponekad i bezobraština, ne mogu da ospore crnogorsku Boku.

Skupština održana u Dobroti jednoglasno je odlučila: “Dvije susjedne pokrajine, Crna Gora i Boka Kotorska, prožete patriotizmom i istim osjećanjima vjere i časti, oslobodile su se Božjom milošću, zbacivši francuski jaram svojom krvlju i žrtvama. One se jedna drugoj zaklinju Gospodom bogom na vjernost i da će uvijek ostati sjedinjene u svakom slučaju i događaju”. Riješeno je da se sjedinjene provincije stave pod “moćno pokroviteljstvo... savezničkih država Rusije, Austrije i Britanije”. Osnovano je Vijeće od delegata Primorja i Crne Gore, i obrazovana privremena “vlada” čiji je predsjednik bio Petar I. Donesena je Uredba/Dekret, vrsta privremenoga ustava o radu Centralne Komisije. Vladika je uputio pismo imperatoru Aleksandru I /4/16. XI 1813) s oduševljenjem o značaju rjeđenja sa skupštine u Dobroti. Želja je bila da se ujedinjene privincije nađu pod okriljem ruskoga imperatora. Konačnim oslobađanjem, predajom Kotora, Vladika je postao “Gospodar čitave Boke”. Nažalost, nijesu uspjela “... nastojanja mitropolita Petra da zainteresuje ruski dvor za ujedinjenje Crne Gore, Budve, Paštrovića i Boke Kotorske s Konavljem do Cavtata. Velike sile su “trgovale”, i sporazumom Austrije i Rusije Boka Kotorska pripala je Austriji. U “utješiteljskome” pismu Aleksandra I cnogorskome mitropolitu Petru Petroviću Njegošu, 20. maja 1814, cinično se tvrdi: “Mislimo da smo na vaše zadovoljstvo utvrdili da ta zemlja uđe u sastav  austrijske države pod čijom je zaštitom cvjetala”. Hvali ga što je  pripomogao ostvarenju, “jer ste neprijatelje /Francuze) iz onih krajeva otjerali. I poziva “Vaše prepodobije” da u opštem interesu ne ometa posjedovanje gradova austrijskim trupama., i da se “sa svojim hrabrim Crnogorcima vratite u svoju zemlju”. Još više, da upotrijebi svoj uticaj stanovnicima Boke za bezuslovnu poslušnost, i da ih uvjerava da će se očuvati njihova prava i privilegije.[10] Moglo bi se na svaku stavku valjano prigovoriti, ali – Carska se ne poriče!

Istoričar Branko Pavićević zaključuje:

“Gubitak Boke Kotorske vladika je shvatio kao udarac na crnogorsku nacionalnu politiku, Sve svoje političko-strateške planove bio je podredio želji da se Crna Gora ujedini s Bokom, ubijeđen da se samo na taj način zemlji osiguravao status evropske države”. Napominje da je u narodu namjesto oduševljenja nastupilo očajanje, i gubitak vjere u Rusiju.[11]

Uprkos tome, nakon zauzeća Bokokotorske provincije „Bokelji i Crnogorci su se slili u jedan narod...“, svjedoči Vladimir Bronevski, koji je o svome boravku u Crnoj gori 1805-1810. objavio knjigu 1836.[12]

Živi svjedok Petar Drugi Petrović Njegoš u proglasu Bokeljima za vrijeme revolucije u Austriji, u maju 1848. godine,  potvrđuje živu istinu odvajkada i zavazda:

“Boka je i Crna Gora tako spojena kao duša i tijelo, jedan narod i duh, jedan običaj i jezik, i jedan bez drugoga ne može ni živjeti ni umrijeti, i zato vas ja u srcu ne razlikujem od Crnogoraca i gotov sam vazda  s vama zlo i dobro dijeliti”.[13] 

Svi oni koji se kunu u Njegoša, pogotovu oni koji bi Boku “odnijeli” pod tuđe skute,  neka – zaćute!

Umetnuću: Vikipedija saopštava u tekstu Ujedinjenje Crne Gore i Boke Kotorske da je još od 1797. godine i propasti Mletačke Republike nastojao Petar I Ptrović Njegoš da pripoji Boku Kotorku i crnogorsko piobalje oko Budve. Osvojenu Budvu je pod inozemnim pritiskom morao da prepusti Hrvatskoj pod Habzburzima. Pokušaj osvajanja Boke Kotorske, na poziv Rusije, 1806. godine nije uspio. U ratu protiv Napoleonove vojske 1813. godine uspjelo se, pobjedama, da se oslobodi Boka i stigne do zidina Dubrovnika. Ujedinjenje Crne Gore i Boke proglašeno je 29. listopada 1813. godine u Dobroti. Deklaraciju o ujedinjenju potpisala je skupina pristalica ujedinjenja. Bečki kongres je 1814-1815. odlučio da se Boka Kotorska vrati hrvatskoj Dalmaciji. Rusija nije bila suglasna sa crnogorskim zahtjevima da Bokokotorski zaljev ostane u sastavu crnogorske države. Čak je Rusija priprijetila Crnogorcima da će ukinuti  financijsku pomoć Crnoj Gori ako organizuju oružanu obranu Boke Kotorske. Da su tada ruski vrhovnici dumali iz geostrateških potreba Rusije, posebno zbog izlaska u topla mora, podržali bi prisajedinjenje Boke Crnoj Gori.                                Autor teksta „pripaja“ Boku Kotorsku Hrvatskoj. „Iako je prije uvijek bila dio Hrvatske Dalmacije, od 1945. Boka kotorska  se pripaja Crnoj Gori“.[14]  Najava?!          Potpunije je da se 29. oktobra 1918.  navršilo 200 godina od ujedinjenja Boke Kotorske i Crne Gore. U ime Crne Gore i Brda Ugovor su u Dobroti potpisali Petar I Petrović Njegoš i guverner Radonjić, u ime Boke  predstavnici Paštrovića, Grbljana, Pobora, Maina, Luštice i drugih opština u Boki.

Podsjetiću, nakon pada Mletačke Republike, kada se odlučivalo kome će Boka pripasti, i sjajnih pobjeda nad Turcima u Martinićima i na Krusima, vladika Petar I uputio je u ime čitavoga “crnogorskog opštestva”, “vojno-komanudujuščih” i “mirskih građana” /19/30 V 1798) posebnu peticiju ruskome vladaru. Traži da se Crna Gora i Skenderija prime u “jedinodržavije vladičestva vašega” i da se položaj crnogorskoga naroda uredi “pravima i pravilima voenimi i duhovnimi”. Velike sile su se dogovorile da pripadne Austriji.

Ponoviću za pamćenje: U pomenutoj Odluci u Dobroti, 1. XI 1813., koja je donesena saglasnošću svih opština, te i periferne herceg-novske, zajključeno je:

“Potvrđujemo ovo naše ujedinjenje i našu nezavisnost za buduća vremena, a ako to bude zatrebalo, to ćemo i krvlju našom potvrditi”. Izabrani su: Vijeće sa predsjednikom Petrom I i potpredsjednikom Franjom Lepopilijem, i 30 delegata bokeljskih opština i 9 crnogorskih glavara; Centralna komisija sa funkcijama  Vlade, sa istim brojem predstavnika, po 9.

Na kraju Prvoga svjetskoga rata prvobitno je Boka “po inerciji pripala Dalmaciji, jer je tako bila pripojena stotinama godina pod okupacijom”.  Bokokotorske opštine su poslale delegaciju, u kojoj je bio i vijećnik opštine Herceg:Novi sa zahtjevom da se Boka vrati Crnoj Gori. Ministrarski savjet SHS odlučio je da se Boka pridoda Zetskoj oblasti.[15]

Tada više nije bilo Crne Gore, pa se radije kazuje da je Boka pripojena tek 1945. godine.

Moje opaske na „saborske“ prigodice.

Podsjećanje da je Boka još od davnina duhovno pripadala Zetskoj i Humskoj episkopiji koju je osnovao Sveti Sava (nijesam znao da je za života postao Svetac!) još 1219. godine. Upravo i jeste „tajna“: primijenjeno je bilo načelo Čija regija (država), onoga i religija (crkva). Kada je propalo srednjevjekovno srpsko carstvo, i obnovljena zetska/crnogorska država u vrijeme Balšića i Crnojevića, i samostalna, faktički autokefalna Crnogorska crkva, nastavilo se sa preokrenutim Čija religija, onoga i regija, što traje propagandno i vanpravno: Srpska crkva nastoji da održava svoj primat i misiju posrbljivanja.

U Proglasu se krivotvori da je Boka Kotorska tek formiranjem NR Crne Gore, dolaskom komunista na vlast, 1945. godine, u drugome pokušaju, „ugurana“ u Republiku Crnu Goru. Pitao bih neznaveno: Gdje bi je „ugurali“ nego tamo gdje bila vjekovima, otkada su nastale i razvijale se nezavisne države Duklja, Zeta i Crna Gora. Nažalost pripadala je tuđim državama: Mletačkoj Republici i Austriji, Austro-Ugarskoj.

Umećem: Srpski popovi iz Boke očajnički se bore da ugrade Bokeljima prezir prema Crnoj Gori, u čemu dobrim dijelom i uspijevaju, a najvažnije im je da Bokelji ništa iz svoje prošlosti ne saznaju. Prije bi, tvrdi autor, srpski popovi iz Boke skinuli mantije, nego svojim vjernicima pokazali pismo Sv. Petra Cetinjskoga ruskome caru. „Na današnji dan, 8. novembra 1813. godine, mitropolit Petar I Petrović Njegoš je u Dobroti napisao pismo ruskom caru Aleksandru I, u kome opisuje protekle vojne akcije i traži zaštitu Rusije. U pismu na talijanskom jeziku mitropolit Petar I nekoliko puta navodi etnonim Montenegrini (Crnogorci), a daje i sintagmu „nazione montenegrina“ (crnogorska nacija), koja ima i paralelno značenje „crnogorski narod“.[16]

Detalj koji dovoljno – zvuči.

Noviji su, pojedinačni, zahtjevi da Srbi u Crnoj Gori dobiju Samoupravu (Milovan Drecun)[17] i da se Srpska Boka Kotorska pripoji srpskim zemljama (Nikola Malović, Nedeljnik).

Novije: bivši gradonačelnik Budve Marko Carević za TV NovaS tvrdi: „Mi smo jedan narod, jedna vjera, jedna istorija“. Izvođač radova ispunjava Program „Srpski svijet“ koji objedinjuje sve. „Pogotovo  Boka Kotorska koja je bila srpska zemlja, gdje su Boka i Crna Gora bile dvije države...[18] Autor nije stručnjak, pa proizvoljno proglašava da je Boka bila država. Naveo sam ga zbog nesustalih pokušaja da se sve posrbi i – prisvoji. Izložio sam dovoljno činjenica o Crnogorskoj Boki.

Marko Bato Carević, predsjednik Budve,  pobjednički poskakuje i ponavlja: „Boka je bila srpska zemlja. Mi smo se 1918. ujedinili sa Srbijom. A gore, Cetinje, kontinentalno... bili su pod Turskom, pod Otomanskim carstvom. Tada Stara Crna Gora Podgoričkom skupštinom se ujedinila sa Srbijom. Tada smo bili dvije države. „Zato oni to ne mogu da shvate... oni su sašli kod nas dolje pa misle da je je i to dio te Stare Crne Gore.“ Dodaje da su komite bile Srbi koji su željeli konfederaciju sa Srbijom“.[19] Za neznanje pomažu savjeti i učenje, za bedastoću prekor, za lagariju osuda. Samo ću ponoviti poznato i osnovnoškolcu da Cetinje i Stara Crna Gora nikada nijesu bili pod Otomanskim carstvom, već slobodni, dok je Budva bila pod Habsburškom monarhijom. 

Za Srpski svijet osnovno je da srpski narod i tri centra Beograd, Podgorica i Banjaluka identitetski i kulturno nastupaju jedinstveno, i dogovoreno bude zajednički finansirano i ostvareno.[20]

Mitropolit Amfilohije ne posustaje u “ljubvi” prema Crnoj Gori, naravno S/srpskoj. Hoće da joj “vrati” Kosovo i Metohiju, za čije oslobođenje su 1912. godine ginuli Crnogorci. Pravo Crne Gore na KiM u sastavu Crne Gore seže “od vremena Vojislavljevića, Balšića pa sve do Petrovića. Kosovo i Metohija je temelj Crne Gore”. 

Dodaje, da su do 1918. godine državi Crnoj Gori pripadale i Pećka patrijaršija, Dečani, Metohija“.

Zna se da je u ishodu Prvoga balkanskoga rata pogodbom vladara Srbije i Crne Gore, u podjeli osvojenih teritorija, Crnoj Gori pripala i Metohija, ali samo do Đakovice. Nije se ispunio san knjaza Nikole I iz pjesme Onamo, onamo da mu pripadne i carski Prizren. Srbi nijesu dali Crnogorcima carski Prizren.

“Ponavljač” Marko Carević, predsjednik opštine Budve (već bivši, D. I), reklamno poziva Srbe da dođu u srpsku Boku da – ljetuju…“Boka Kotorska je “srpska zemlja”, baš kao i Kosovo”.[21] Rado bi  nastanio Srbe zavazda. I Rusima dobrodošlica. Zabluđuje, za razliku od pjesnika Alekse Šantića koji Našu milu Boku, nevjestu Jadrana, ljepšu od svoje primorkinje vile, i svjetliju od njenog đerdana ne posrbljuje nego – proljepšuje. Možda Carević hoće pravo po svome prezimenu: Bogu Božje, caru carevo, da ima sve što – poželi, sada u ponovo raspisanim izborima.

Carević je beznačajan, ali klikće zvanični stav Srbije, Srba…                                                                                      U Podgorici, 10. aprila 2022                                                 U Skupštini Kotora ponovo se zapodijeva priča o srpskoj Boki…[22] Dokle?!                                                            Nastavlja se: Patrijarh Srpske crkve dočekan je u Hercegnovome transparentom Dobro došli u srpsku Boku. Poseban je: Ponosnu srpsku Boku danas sunce sreće grije…Grad je okićen zastavama trobojkama druge države. Nema dokumenata pomena Srba, tj. srpskog naroda u Boki i zaleđu, prije 19. vijeka, pa čak i do druge četvrtine 19. vijeka.[23] U detalju, svjedoči i Njegoš, u pjesmi Novi grade kazuje da su Mlečići i Crnogorci 1687. oslobodili Herceg Novi. Završno:  Topal-paša su dvadest hiljadah da pomože Novome hitaše; sretoše ga mladi Crnogorci na Kameno, polje pouzano.  Turskoj kapi tu ime poginu…                                                                       Proslavlja se 640 godina od osnivanja grada i slave Manastira Savina – Velike Gospojine. U programu je predviđena svečana akademija “Đedov sabor – od Dunava do mora sinjega”. U zanosu su “frontovci” SNP-ovci, predsjednica Supštine… Veseli se srpski rode: Od Prizrena do Rumije. Da se zna dokle seže srpska teritorija. Otvoreno: “Porfirije: Svetinje, ljudi, priroda - sve nas zove da se ovdje vratimo”.[24] Prisutni na dočeku patrijarha proglašeni su za narod. Patrijarh ih je ipak “razbrojio” pozdravom: i Novljanima, Bokeljima, Hercegovcima, Srbima, Crnogorcima. Uobičajeno “smještanje” Crnogoraca u provincijalne nenacionalne odore.                    U primjeni Temeljnoga, koji sam nazvao Ništavnim, ugovora u manastiru Savina, na kojemu je ista dobrodošlica, vrši obrede nastanka srpskog Herceg Novoga. Valjda će i drugi potpisnik ugovora uveličati srpsko slavlje. Usprotivili su se Borci i antifašisti Hercegnovoga. “Herceg Novi, nekadašnja prijestonica kulture, grad koji je u svoj zagrljaj prihvatio ljude svih vjera i nacija, zaštitio u vrijeme ratnih razaranja u regionu, pružio utočište i sigurnu budućnost mnogim porodicama. Grad koji je nekada predstavljao sinonim za gostoprimstvo i multietnički sklad, danas je postao tijesan za sve one koji se ne poistovjećuju sa velikosrpskim nacionalizmom”. Odrešito: Za UBNOR, antifašiste i sve građanske i evropski opredijeljene Novljane Crna Gora je jedinstvena, nezavisna, međunarodno priznata teritorija, te da nikome neće dozvoliti njeno svojatanje i pripisivanje susjednim državama.[25] DPS naglašava: “Mi vam poručujemo da Boka nije srpska, a jeste i Crnogoraca, i Srba, i Hrvata, i Albanaca, i Bošnjaka, i Muslimana, i Roma i svih građana Crne Gore, ali i onih koji je vole, slave i posjećuju kao turisti…”[26]                                                               Prava svrha političko-crkvene propaganda jeste   da u predstojećim izborima i u popisu stanovništva bude što više Srba.

U Podgorici, 28. 8. 2022