Piše: Novak ADŽIĆ

Foto: Matica crnogorska

Deset godina od smrti Raduna Mićkovića, crnogorskog stvaraoca, patriote i suvereniste, koji je svojim višedecenijskim radom, pregnućem i kreacijom ostavio snažan pečat u savremenoj istoriji crnogorske kulture, prononsiranju i afirmaciji crnogorskog samosvojnog nacionalnog i državotvorno-emancipatorskog identiteta i integriteta, navršava se 8. novembra 2022. godine. Radun Mićković je bio dosljedni i ugledni borac protiv velikosrpske klero-nacionalističke pošasti, koja je permanentno negirala istorijsku i savremenu crnogorsku naciju, njenu samoniklu kulturu i tekovine crnogorske državnosti.
Ugledni i uticajni intelektualac Radun Mićković bio je antifašista i promovent civilizacijskih vrijednosti zapadnog svijeta, sekularne, građanske i multietničke i višenacionalne – evropske Crne Gore. Angažovao se u stvaranju institucija i organizacija crnogorske kulture i nacionalnog preporoda. Bio je zagovornik obnove autokefalne Crnogorske pravoslavne crkve, afirmator crnogorskog jezika i samostalne Crne Gore. Bio je jedan od osnivača Matice crnogorske i član njenog prvog Upravnog odbora.
Radun Mićković rođen je 15. avgusta 1924. u selu Bezjovo u Kučima, opština Podgorica. Osnovnu školu završio je u rodnom kraju, gimnaziju u Podgorici, a Filozofski fakultet (grupa za književnost jugosloslovenskih naroda i srpskohrvatski jezik) u Sarajevu. Radun je od rane mladosti bio politički aktivan. Bio je član SKOJ-a od 1939. Član KPJ postao je tokom rata 1943. godine. Bio je partizan, revolucionar, antifašistički i ustanički borac, učesnik NOR-a od 13. jula 1941. Poslije završetka rata, bio je oficir JNA, a demobilisan je po sopstvenoj želji 1955. u činu rezervnog potpukovnika. Radio je skoro deset godina kao sekretar i član uređivačkog odbora sarajevskog časopisa Pregled, a do 1972. bio je rukovodilac Grupe za kulturu i umjetnost u Republičkom sekretarijatu za obrazovanje, kulturu i nauku SR Crne Gore. Od 1972. do 1978. obavljao je dužnost pomoćnika, a od 1978. do1982. zamjenika republičkog sekretara za obrazovanje, nauku i kulturu Crne Gore. Radun Mićković objavio je značajan broj stručnih i naučnih, te publicističkih radova u brojnim časopisima i listovima u Crnoj Gori i Jugoslaviji, koji su se odnosili na teme iz crnogorske nacionalne, političke istorije i kulture (Pregled, Odjek, Svijet, Nedjelja, Oslobođenje, Stvaranje, Ovdje, Pobjeda, Titogradska tribina, Oko, Borba, …). Objavio je i pet priloga u Zborniku sjećanja Šeste crnogorske narodnooslobodilačke brigade, te je bio i redaktor navedene publikacije. Među njegovim brojnim stručnim i naučnim prilozima i tekstovima ističu se sljedeći: „O odnosima Marka Miljanova s knjazom Nikolom Petrovićem“ (Ovdje, 1981); „Marko Miljanov je stvarni autor ‘Poslanice serdaru Jolu Piletiću'“ (Stvaranje, broj 1, 1982); „Aktuelna pitanja razvoja crnogorske kulture i ostvarivanje utvrđene politike u periodu 1970–1984“ (Ovdje, broj 190, 1985); kritički osvrt na knjigu dr Slobodana Tomovića Komentar Gorskog vijenca (Nikšić, 1986) pod naslovom „Novo u tumačenju Gorskog vijenca“ (Stvaranje, broj 7–8, 1987); „Argumenti protiv Ćosića“ (Oko, Zagreb, br. 455 i 456, iz 1989), koji je Mićkovićev polemički osvrt na poznatu „besjedu“ Dobrice Ćosića u Budvi.
Posthumno je objavljena njegova memoarska proza iz NOB-a u vidu romana To je bio rat.
Radun Mićković preminuo je u Podgorici 8. novembra 2012. u 89. godini života i sahranjen je na gradskom groblju Čepurci. Bio je znameniti Crnogorac, snažnog moralnog kodeksa, slobodarskih svjetonazora, vjeran Crnoj Gori, njenoj državnoj i nacionalnoj časti, pravu i slobodi. Imao sam čast i privilegiju da sam bio njegov prijatelj.