Istorija

Dušan Ičević

Duklja je država Dukljana, Crnogorska

Maj 26, 2025 5 Komentara

(15 riječi)

Duklja je prva nezavisna država Jugoslovenskih naroda.

Današnju Crnu Goru su u preistorijsko vrijeme nastanjivali starinci o kojima se pretpostavlja ili se iz vremena istoriografskih spisa zaključuje ko su, kakvi su, dokle su bili. Svakako je naslojavanje sve do najnovijih vremena označilo i osobitost crnogorskoga etnosa i nacije, i države.

Konstantin Porfirogenit kaže da Hrvati, Srbi, Dukljani i ostala susjedna plemena pripadaju „Slavinima“. Bitno je da su od 6. vijeka i doseljavanja Slovena  u „sklaviniju“ Duklju (Docleu). Dukljani preci Crnogoraca nastalim „u procesu simbioze i prožimanja“ sa zatečenim mjesnim stanovništvom

Iz djela Popa Dukljanina Kraljevstvo Slovena iz druge polovine 12. vijeka, saznaje se da je Dukljom upravljala dinastija čiji je vladar Vladimir, potvrđen i Skiličinom hronikom, vladao Dukljom krajem 10. i početkom 11. vijeka u vrijeme burnih događaja na Balkanu, posebno Samuilovim ustankom protiv Vizantije. Vladimirov sinovac Stefan Vojislavljević dizao je ustanke protiv Vizantije i konačno velikom pobjedom nad carskom vojskom 1042. godine uspio da postane suvereni gospodar Duklje. U namjeri da izvrši odmazdu za poraz, nakon gušenja makedonskoga ustanka, Vizantija podigne veliku vojsku, kao vrstu kaznene ekspedicije, pridobije zahumskoga kneza, bosanskoga bana i raškog župana da zajedno skrše i pokore Duklju. Vojislav je vještom taktikom i velikom borbenošću svojih sljedbenika potpuno potukao carsku i satelitsku vojnu silu od 60 hiljada vojnika. Prema Skiličinom tvrđenju, poginulo je čak 40 hiljada Vizantinaca i njihovih saveznika (!). Odlučujuće bitke zbile su se 1042/43. u Tuđemilima kod Bara (odnosno Dupilu u Crmnici, kakvih pretpostavki ima).

Velikom pobjedom, Duklja, odnosno Zeta, kako se već tada naziva, postaje prva, znači i južnoslovenska, zemlja na Balkanu koja je silom oružja zadobila nezavisnost od Vizantije. Ona je, kako zapisuje biograf Sv. Save Domentijan, „Veliko kraljevstvo otprva“.(Domentijan, Žitije sv. Save, M. Bašić, Stare srpske biografije, Beograd 1930).Naime, Vojislavov nasljednik Mihailo uspijeva i da proširi teritorije svoje države. Nastaje Dukljansko/Zetsko Kraljevstvo.

Duklja je međunarodno priznata država 1077. godine kada se papa Grgur VII 9. I 1078. godine obraća Mihailu Vojislavljeviću kao Michaeli Sclavorum regi.

Priznata je 140. godina prije Srbije.

Mihailo je za svoje vladavine osvajao srpske zemlje.  Pokorio je Zahumsku kneževinu, pa Rašku, koju nije prisajedinio, nego je upravu nad njom povjerio svom sinu, a zadržao samo starateljsko pravo nad njom. Znači, nad srpskom Raškom starateljstvo vrši dukljanski kralj. Šalje 1072. godine vojnu pomoć Makedonskim Slovenima, koji su se masovno pobunili protiv Vizantije. Mihailovoga sina Bodina, koji predvodi dukljansko/zetske ratnike, makedonski ustanici proglašavaju u Prizrenu za cara.

Za vrijeme Bodinove vladavine Duklja/Zeta se znatno teritorijalno širila: Osvojio je Drač, uspostavio vlast u Bosni i Raškoj, koje nije neposredno prisajedinio, nego u njima postavio namjesničku vlast. Upravu nad srpskom Raškom povjerio je svojim dvorjanima Vukanu i Marku, koji su dobili županska zvanja i zakleli se Bodinu na vjernost. Zauzet je i Dubrovnik. Zanimljiva je pojedinost koju navodi Pop Dukljanin da je Petar, tada arhiepiskop Barske arhiepiskopije, uspio, skupa sa sveštenstvom i narodom, da među Bodinom i braćom prekine veliku svađu i utvrde mir, i nagovore ih da se zakunu „da će živjeti miroljubivo i spokojno“. Ipak, Bodinovom smrću nastaje rasulo u njegovoj državi. Nastupa borba za vlast mnogih dinasta, podstaknuta društveno-ekonomskim raslojavanjem, stvaranjem tankoga sloja feudalne aristokratije i mase seljaka-kmetova. (Dragoje Živković, Istorija crnogorskog naroda, Izdanje autorovih prijatelja, Cetinje 1989, str. 114)

Najstarija crnogorska država, Kraljevina Vojislavljevića XI i XII vijeka, bila je katolička zemlja. Zna se, do raskola 1054. godine nije bilo pravoslavlja.

Duklja je razvojno: ilirska, helenska, romanska, pod vladavinom Flavijevaca, slovenska, sklavinija, državno: dukljansko-zetska, pod vladavinom Vojislavljevića, nasljedno: zetska, pa zetsko-crnogorska, crnogorska, pa i svjetska ... 

Nikada nije bila srpska, sem privremeno, pod okupacijom Raške/Srbije.. Poznato je kako je veliki župan Stefan Nemanja „ognjem i mačem“ pokorio pa porušio sve gradove u Duklji: Danj, Sardoniki, Rosaf zvani Skadar, Svač, Ulcinj, grad slavni Bar, i Kotor, u koji prenese svoj dvor, kako svjedoči njegov sin Stefan Prvovenčani.(Život Stefana Nemanje od kralja Stefana Prvovenčanog, Stare srpske biografije, Srpska književna zadruga, Beograd 1924, str. 41-42)

U hronologiji se podsjeća na bitno od 6.vijeka i doseljavanja Slovena  u „sklaviniju“ Duklju (Docleu). Dukljani su preci Crnogoraca nastalim „u procesu simbioze i prožimanja“ sa zatečenim mjesnim stanovništvom Tako je nazvanni i slavljeni Simeon Mirotočivi “posrbio” Duklju.