Piše: Radovan Radović

Obraćam se kao potomak loze Radovića iz Morače, koji su svim svojim bićem pripadali Crnoj Gori i učestvovali u brojnim bitkama za njeno oslobođenje od raznih okupatora. Iznad svega su cijenili slobodu znajući da se kolaboracijom sa osvajačima ne može doći do slobode, već samo biti podanik. Svojim držanjem, kroz burnu crnogorsku istoriju, Milinko-Mrdelja Radović (1829-1923), Radoš Mrdeljin Radović (1862-1923), Veljo Radošev Radović (1895-1943), su bili prepoznati kao istinski patrioti.

Milinko-Mrdelja Radović rodjen 1828 godine u Morači.

“Kao mlad izdanak i potomak svojih slavnih predaka u mladićkom dobu učestvovao je u svim borbama i pograničnim sukobima oko Kolašina…Dao je živi primjer požrtvovanja i junaštva, čime je zadobio naklonost i osobitu pažnju narodnih vodja toga vremena i ondašnjeg gospodara Crne Gore, vladike Rada-Njegoša… Docnije 1858 godine, tadašnji gospodar Crne Gore knjaz Danilo primio ga je u svoj dvor za perjanika. Kao pouzdan, odan i gotovo na sve žrtve spreman, za svetu stvar slobode, počastvovan je sa učešćem u komisiji, koju je poslije grahovske bitke, knjaz Danilo imenovao za razgraničenje Crne Gore i njeno medjunarodno priznanje. Kao prvak i vodja 1863 godine postavljen za kapetana u Morači, docnije za načelnika, a 1878 godine, poslije oslobodjenja Kolašina za okružnog kapetana. Učestvovao je u svim ratovima svoga vremena, gde je više puta ranjavan, čak i u balkanskom ratu 1912 godine, kada ga skoro devedesetogodišnja starost nije mogla spriječiti da predje put od Mojkovca do Skadra, za šta je bio nagradjen i odlikovan svim crnogorskim odličjima.” (Cetinje, “Narodna riječ”, od 17.10.1923 god.)

Radoš Mrdeljin Radović (1862-1923), poslije odsluženja vojnog roka na Cetinju 1896 godine postao vodnik narodne crnogorske vojske. Od 1912-1918 godine istaknuti je učesnik u svim borbama lipovskog bataljona u balkanskom i prvom svedskom ratu, istakao se junaštvom u mojkovačkoj bitci.

Veljo Radošev Radović (1895-1943), kao djak dobrovoljac učestvovao je u crnogorskoj vojsci u ratovima od 1912-1916 godine. Po završetku školovanja radio je kao učitelj u Štitarici, zatim u Lipovu, da bi 1934 godine bio postavljen za upravitelja Osnovne škole u Kolašinu gdje je ostao do rata 1941 godine. Ogorčen na izdaju i kapitulaciju tadašnjeg režima pred fašističkom najezdom odbio je da radi pod okupacijom. Aktivno je učestvovao u julskom ustanku 1941 godine, zbog čega je progonjen i hapšen i septembra 1943 godine, nekoliko dana prije kapitulacije Italije izveden iz kolašinskog zatvora i sa jedanaest zatvorenika strijeljan od strane Italijana i četnika u Smajlagića polju. Četiri mjeseca ranije, njegov sin Mileta, student prava, je iz kolašinskog zatvora predat Njemcima i strijeljan u Barama Kaljskim.

Ponosan na svoje pretke, koji su uvjek bili odani Crnoj Gori, sa stidom gledam na postupke Rista Ćirova Radovića, koji se sa trona Svetog Petra Cetinjskog, stavio na čelo krstaškog pohoda na našu Crnu Goru. Sa trona odakle treba širiti hrišćansku ljubav šalje kletve i Crnogorce nazva nakotom i kopiladima…

Ovim reagovanjem želim da se časno prezime, mojih predaka i moje, ni na koji način ne dovodi u vezu sa klerofašizmom koji se prepoznaje u djelovanju Mitropolita Amfilohija.