Dokolica

Dušan Ičević

Srbi su došljaci

Sep 13, 2025 2 Komentara

(15 riječi)

Povod da ponovo raspravljam o Srpstvu dao mi je Demokrata Momo Koprivica. Tvrdi “Srpstvo u Crnoj Gori nije uvoz iz Srbije, nego istorijski i autohton identitet. Ono nije ni sjenka Drugog svjetskog rata, nego svjetlost vjekova. Srbi iz Crne Gore nijesu ničiji eksponenti, već potomci ljudi koji su branili njenu slobodu. Srpski identitet u Crnoj Gori nije opozit evropskim vrijednostima, već je dio evropskog kulturnog kruga, oblikovan kroz vjekove duhovnosti, književnosti, filozofije i otpora tiraniji”, naveo je Koprivica u objavi na mreži X.“ ( Koprivica: Srpstvo u Crnoj Gori je autohton identitet, Srbi nijesu ničiji eksponenti, Izvor: CdM, Prekjuče 15:04)

U mojim kjigama o Crnogorskoj nacji, Crnogorskoj državotvornosti, posebno Nacionalnom karakteru, sporio sam se sa srpsim krivotvorinama koje uzvisuju Srbe u Najstariji narod na Svijetu, Nebeski narod... Pitam ipak: Kojega su “porekla Srbi iz Crne Gore”? Jesu li posrbljeni Crnogorci, kako je svečano objavljeno na završetku nelegalne i nelgitimne Podgoričke skupštine 1918. godine: “Od danas više nijesmo Crnogorci nego Srbi”. Ili potomci izbjeglica sa Kosova i uskoka iz okolnih predjela. Ili su vazdašnji, pošto je sve crnogorsko posrbljeno, nazvana Srpska Sparta, pa su Duklja, Zeta i Crna Gora srpske zemlje. Okrivljuju: “Crnogorski vlastodršci su se odrekli kosovskog zavjeta odričući se Kosova i Metohije”.

U vrijeme vladavine Nemanjića, otkada je Nemanja “ognjem i mačem” osvojio Zetu, porušio sve gradove, osim Kotora nemilosrdno istrebljivao domaće stanovništvo bogumile, kako opisuje P. A. Rovinski, nije bilo preseljavanja Srba iz Raške u Zetu. Vladali su Namjesnici, s podrškom Zetske vlastele.

Istorijski je utvrđeno da su Srbi dohodili u Zetu i Crnu Goru u bježaniji ispred turske najezde.

Veliku uzdanicu za srbovanje čini štivo Milorada G. Medakovića Život i običaji Crngoraca (najprje štampano u Novome Sadu 1860, reprintovano 1999. u Beogradu).   Izbjeglice, dobjeglice, uskoci... spas nalaze u slobodnoj Crnoj Gori.

Autor smatra da je, kako piše u Predgovoru, blizu sedam godina  koje je proveo u Crnoj Gori imao vremena i prilike da pozna Crnogorce sa svake strane.(!?, moji znaci, D. I)

Zadivljen i začuđen čitam: Petar II „se sam ponosio što je Crnogorac; ponosio se  sa junaštvom i sa vrlinom svoje braće Crnogoraca“. Crnogorci su „svetlali obraz i sebi i svemu našemu narodu“. Napominjem da ćirilična štampa sadrži i ruska slova. Spoznao je da se Njegoš ponosi što je… A naš narod? Saznam i ja odmah, već u Uvodu da su se skoro svi Crnogorci doselili iz Ercegovine. Ipak, odmah zatim: Crnogorci su uskoci sa Kosova. Što se zbilo sa onima iz Ercegovine? Žalostivo: „Poslije propasti carstva srbskoga na Kosovu, počeli su jadni Srbi od ljute nevolje uskakati u današnju Crnu Goru“. Nevolje su nagonile izvrsne junake Srbe da idu u zbjegove, da uskaču i „da se poseljavaju u vrletno i pusto mjesto“. Još gore: „Crnogorci su uskoci od Kosova, oni su uskakali u današnju Crnu Goru. Uskakali su najviše u XV vijeku“. Znači. Matica im nije Crna Gora niti imaju pravo da imaju Crnu Goru kao srpsku svojinu. I najgore: Crna Gora je tada bila pusta, oblast zetskih gospodara, Balše i Stevana Crnojevića, koji su bili samo Gospodari vsoi Zeti i Pomorskija zemli.  (Život i običaji Crngoraca, str. III-V).     

Strašno: O Crnoj Gori tada nije bilo spomena. Kontekstualno navodim kada je i kako Crna Gora bila spominjana.

Zastajem: Ako je Crna Gora tada, svejedno kako se zvala, bila pusta zemlja, kojim i kolikim narodom su vladali, kome su bili Gospodari Balšići i Crnojevići?! Je li ikada bilo u Crnoj Gori starosjedilaca, domorodaca, ili su tek Srbi uskoci naselili pustu zemlju, razmnožili se i osvojili pravo svojine zavazda. Naveo sam dovoljno činjenica o prastaovnicima i naseljenicima Duklje, Zete, Crne Gore prije nadošlih Srba.

Većina srpske vlastele izginula je na Kosovu, a seobe Srbalja su pretežno bile ka sjeveru i plodnoj Vojvodini; u Habsburškoj carevini. Crnogorci nijesu čekali “kosovske nesrećnike” da ih oni nadahnjuju idejom slobode i nezavisnosti, nego su vodili viševjekovne borbe i ratove za samostalnost. Umećem: Da srpska vlast nije dobrodošla pokaziju ratni sukobi koje su vodili Crnojevići u kojima je Stefanica 1452. i 1453. godine pobijedio vojsku kojom su komandovale vojvode despota Đurđa Brankovića,

Objavljena 1860. godine, kada je nastupio novi knjaz Nikola I, mogla je Medakovićeva knjiga da bude poželjna lektira posrbljivanja, posebno mladoga vladara punila Srpstvom.

Koprivica valjda nije čitao Milakovićevu knjigu, ili ne haje, ali se činjenicama mora potvrđivai srpsko starosjedilaštvo.

Podsjećam, Srbi su dolazili kad ustreba, još od Zavide, Nemanjina oca, izbjeglice zbog meteži u Raškoj.. Tako, došli su i nedavno… devedesetih godina 20. Vijeka. Sa područja ratnih sukoba, naselili pretežno primorske gradove. Osvajali vlast, podržani velikom propagandom i parama iz Srbije. Vens Oven je u svome planu, i zbog toga, zatražio da Crna Gora otvori prostor za izlazak Srbije na more. U predizbornim kampanjama Srbi su imali pet nacionalnih partija u Boki, da koji Srbin ne umakne u tuđi tabor. 

Srbi u Crnoj Gori su jedinstveni, svi misle isto, u svakoj prilici. Izrod je ko drukčije misli. Ili se bar ne oglašavaju.. Svi su bez mane…Tako su ustali u odbranu popova koji su ratne zločince proglasili za junake. Ne pominju odluku kralja Petra II Karađorđević koji u novembri 1944. godine smjenjuje Dražu Mihailovića, raspušta Jugoslovensku vojsku u otadžbini, poručuje da se uključe sa partizanima u borbu protiv okupatora. Četnici koje oplakuju crkveni oci upravo su oni koji su nastavili da služe okupatoru, i zajedno sa njemačkom soldateskom bježali od narodnoga suda za zločinstva koja su počinili. U Drugom svjetskom ratu. U svakoj iole demokratskoj državi bi mitropoliti Crkve Srbije za protivustavno ponašanje i slaljenje ratnih zločinaca bili proglašeni za persone non grate, izgnane bez povratka. Odavno sam zapisao i objavio u svojim tekstovima da je velika nepravda da se srpski narod izjednačuje sa zločinačkim četničkim pokretom .Šute Srbi u Crnoj Gori i na očigledne bestilake, napr. na poziv da se ponovo ukine Crna Gora, ili da pjesmom Srce Srbije bude preimenovana.

Demokratama u vladajućoj većini i posrbljenoj Crnoj Gori u Evropskoj Uniji više godi svojevremena izjava patrijarha Irineja u ponavljanju Velike Srbije Srpske zemlje su tamo gdje su i Srbi. “Gde god žive Srbi, to je Srbija, bilo u Srbiji, bilo u BiH, Vojvodini, Crnoj Gori ili drugim mestima“. (Dragan Bursać: Karta “velike Srbije” po malom patrijarhu, Al jazeera, 29. 10. 2017) Da li je tekst dr Moma Koprivice sa istom namjenom?

Složni su u vapaju o ugrožnosti Srba u Crnoj Gori, čak i onda kada pretežno učestvuju u vlasti. Razlog za ranije nedovoljno učeđće Srba u državnoj službi moguće je i zbog toga što su protiv nezavisne Crne Goe... Ne mare što Crnogoraca nema u sadašnjoj vlasti.

Srbislav Momo Koprivica, potpredsjednik Vlade, doktor pravnih nauka, mogao bi da mnogo više saznaje o Srbima u istoriji i u savremenosti, ne samo za dnevnu upotrebu. Vrijednija bi mu bila istina i mudri savjet prof. dr Jovana Đorđevića (1908-1989), Sorbonca, akademika SANU, naučnika sa međunarodnim ugledom, ustavosačinitelja i zakonospisatelja u socijalističkoj Jugoslaviji, koji opominje „Srbi se ponašaju ne samo kao oslobodioci nego i kao osvajači, bahato i policijski; oni dovode najgore kadrove da upravljaju tim zemljama, oni i tamo podržavaju najgore...“ (Srbi su dobri dok ne dođu, Vijesti, 14. Jul 1999, str. 4 Boro Krivokapić, Jugoslavija i komunisti, Mladost, Beograd 1988 Razgovori su vođeni 1987/88)

Srbi u Crnoj Gori nijesu odvajkada, autohtoni, ali jesu zadugo.

Akademik dr Božina Ivanović navodi grčkoga antropologa A. Puljanosa koji je i za Crnogorce ustvrdio da su „... autohtonog porijekla i pripadaju epirotskoj (kontinentalnoj) mrfološkoj varijanti Evropljana“. (Božina M. Ivanović, Praistorijsko stanovništvo na prostoru Crne Gore i njihove antropološke osobine, Glasnik ADJ, broj 33, 1997, str. 43) U djelu Konstantina Porfirogenita O upravljanju Carstvom (De administrando imperio) zapisano je da Hrvati, Srbi, Dukljan… pripadaju „Slavinima“. Duklja nije srpska zemlja nego država Dukljana.

Slojevito, na tlu današnje Crne Gore smjenjivali su se, pretapali i stvarali novu etničku „masu“ Iliri, Romani, Romano-Iliri, Sloveni zvani Dukljani, Zećani, Crnogorci... Naravno, Crna Gora je država građana, višenacionalna zajednica Crnogoraca, Srba, Hrvata, Bošnjaka, Muslimana, Albanaca, Roma, u kojoj su svi ravnopravni.