Društvo

Po rastu cijena Crna Gora među liderima u eurozoni

Sep 15, 2025 3 Komentara

(15 riječi)

Zvanični najnoviji podaci Monstata ponovo pokazuju da je godišnja inflacija u konstantnom rastu. U septembru prošle godine je godišnja inflacija iznoslila jedan odsto, martu ove godine je stopa godišnje inflacije iznosila 2,6 odsto, da bi u avgustu dostigla 4,6 odsto. Da je rast cijena evidentan i bez statističkih podataka, ukazuje finansijski konsultant Stevan Gajević, dodajući da je subjektivni osjećaj da je inflacija i veća od zvanično izračunate, piše Ponbjeda.

"Nažalost, kako vidimo cijene rastu znatno brže od prosjeka EU i vjerovatno je da je možda i najveće dostignuće što se uređujemo Evropskom unijom. Najbrže rastuće cijene su, kao i do sada, u sektorima hrane, medicinske opreme i ljekova te u oblastima usluga, prije svega, rentiranja objekata. Prema medijskim izvještajima, Crna Gora je jedan od „lidera“ u Evropi  i Estoniji . 

Dodaje da se znatan dio ovog problema može pripisati uvoznoj inflaciji, navodeći da ako rastu cijene u EU, što je slučaj, dok se za tu robu plati transport, kontrole, špedicija i rad, ona mora biti skupa.

” Tu na scenu stupa politika marži uvoznika i trgovačkih lana, pri čemu vidimo da su te marže negdje u prosjeku, ali nerijetko i visoko iznad prosjeka pogotovo prema EU, ali i prema regionu. Treća komponenta koja stvara inflaciju u Crnoj Gori jesu inflatorna očekivanja i ona su takva da kada počne postepeni rast cijena, zahvaljujući kom očekivanju imamo postepeni rast cijena, zahvaljujući kom očekivanjima imamo „neplanska cijena“ – može se po principu povisiti. Moramo biti pošteni pa reći da kada krene osjetna inflacija, inflatorna očekivanja su prisutna ne samo u Crnoj Gori, već svuda”, objašnjava Gajević.

Kao dodatnu komponentu rasta cijena i povećanja inflacije  Gajević  navodi i uvećanu potrošnju.

” Društvo je malo i sistemski izolovano, a hronična pati od nedostatka manuelnog rada i produktivnosti rada uopšte. Ukoliko u takvom društvu administrativno povećate zarade, odnosno ako jedno nije zarađeno, logično je da povećavate i tražnju. Ta povećana tražnja ne mora biti „sad i odmah“, već se po pravilu povećava i tražnja za novcem – kreditima, a onda i ide potražnja za robom. Činjenica da u Crnoj Gori tržište kapitala ne postoji osim u tragovima, logično je da se višak sredstava ulaže tamo gdje je najveći profit, ali i gdje je najsigurnije – u nekretnine što na neki način dodatno pojačava tražnju, a time i inflaciju”, ocjenjuje Gajević.

Na pitanje Pobjede kakva nas jesen čeka u smislu daljeg povećanja inflacije, Gajević ne očekuje da taj rast bude znatan, ni do kraja ove, a ni iduće godine.

“To govorim sa aspekta turističke sezone koja je u krajnjem svakogodišnjem izvoru sezonske inflacije. Dakle, za jesen i zimu predviđam stagnaciju i zadržavanje cijene na sadašnjem nivou, što opet nije dobro, jer bi bio bolji reverzibilan proces smanjenja cijena koji je manje vjerovatan”, ukazuje Gajević.

Smatra se da su sezonska inflacija i cijene turističkih usluga u zenitu, ocjenjujući da bi trebalo razmisliti na koji način dalje ići, posebno imajući u vidu da je već drugu godinu zaredom smanjen broj noćenja, posebno u individualnom smještaju.

Ograničavanje 

Upitan da li bi država ponovo trebalo da se uključi u smislu ograničavanja cijene, Gajević potvrdno odgovara.

„Vlada bi trebalo da ograniči marže veleprodaje i trgovačkih lanaca po modelu koji je uradila Republiku Srbiju, takvo ograničenje ne bi smelo da bude manje od 500 proizvoda, a kazne za kršenje bile bi od novčanih do zatvaranja rada lanca. Svaka država mora da pokaže autoritet“, smatra Gajević.

Dodaje da je akcija „Stop inflaciji“ imala efekte i dodaje da se za sada treba raditi na maržama u kratkom roku, dok je kao dugoročna mjera potrebno formiranje investicionog ambijenta, ali i promjena percepcije zanimanja u Crnoj Gori.

” Dok god manuelna zanimanja kao što su npr. kvalitetan majstor ili dobar poljoprivrednik budu društveno potcijenjena i neprihvatljiva u našem društvu, ne možemo govoriti o oporavku i privrednom razvoju. Posebno ističe razvoj, jer rast se u savremenom sistemu postiže potrošnjom, a nama je potreban razvoj društva i privrede koja će bar na određenom stepenu proizvesti dovoljno roba i usluga”, navodi  Gajević .

Prema podacima Monstata, cijene proizvoda i usluga lične potrošnje, mjerene indeksom potrošačkih cijena, u avgustu su veće u prosjeku za 0,5 odsto nego jula, odnosno 4,6 odsto u odnosu na avgust prošle godine.

” Najveći uticaj na godišnje stopu inflacije imali su rast cijena u grupama meso 5,7 odsto, ugostiteljske usluge 9,7 odsto, stvarne rente 22,9 odsto, farmaceutski proizvodi 15 odsto, voće 22,7 odsto, ulja i masti 14 odsto, povrće 4,4 odsto, snabdijevanje, povrće 4,4 odsto, snabdijevanje, odsto, 24,14 odsto, jaja, odsto, 24,14 odsto, odsto, odsto, održavanje hljeb i žitarice 3,4 odsto”, pokazuju podaci Monstata.

Kontrolno slušanje 

Grupa opozicionih poslanika uputila je u petak skupštinskom odboru za ekonomiju, finansije i budžet zahtjeve za održavanje kontrolnog saslušanja potpredsjednika Vlade za ekonomsku politiku i ministra ekonomskog razvoja  Nika Đeljošaja  i ministra finansija  Novice Vukovića . Predloženo je kontrolno saslušanje na temu izostanka adekvatne reakcije Vlade na kontinuirane, negativne efekte inflacije po životni standard građana.

Potpisnici inicijative su poslanici Demokratske partije socijalista (DPS),  Nikola Milović ,  Nikola Rakočević ,  Mihailo Anđušić , Socijaldemokrata (SD)  Boris Mugoša  i Građanskog pokreta URA  Miloš Konatar .

” Uzevši u obzir zvanične podatke Eurostata i Centralne banke (CBCG) vezane za kretanje stope inflacije u Crnoj Gori i njihov kontinuirani karakter, a posebno činjenicu da Vlada ne preduzima potrebne aktivnosti kako bi prevenirala posljedice inflatornih udara, predlažemo da se pred Odborom za ekonomiju, finansije i budžet saslušaju nadležni članovi Vlade za ovu oblast”, navodi se u zahtjevu poslanika.

Oni su pokazali da je stopa inflacije u Crnoj Gori skoro dvostruko veća nego u državama EU, a više nego dvostruko veća nego u zemljama koje koriste euro.

“Osim toga, sagledavajući određene prioritetne grupe proizvoda i usluga, cijene u Crnoj Gori imaju čak i osam puta veće stope rasta”, dodaje se u zahtjevu.

Poslanici su ocijenili da je matični odbor na sjednici 28. marta realizovao konsultativno saslušanje na temu ,,cijene u trgovačkim lancima“, i utvrdio određene i stavove.

“Vlada i nadležne državne institucije oglušili su se na konkretne prijedloge i zaključke Odbora i pored kontinuiranih apela da obavijeste skupštinsko tijelo o dinamici realizacije navedenih mjera”, rekli su poslanici.